OZS - kartografia - zbiory wydane przed 1945 rokiem - wybrane pozycje
Mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego
Są to mapy topograficzne Polski opracowywane w latach 1919-1939 przez Wojskowy Instytut Geograficzny. Mapy te stanowiły najwybitniejsze osiągnięcia polskiej kartografii wojskowej okresu międzywojennego. Edycja z końca lat 30-tych jest uważana za jedną z najlepszych na świecie dzieł sztuki kartograficznej. Początkowo WIG opracowywał mapy na podstawie materiałów przejętych od państw zaborczych np. niemieckiej Mapy Przeglądowej Europy środkowej – Ubersichtskarte von Mitteleuropa (lata 1920-1922 wydano 44 arkusze tej wersji mapy w latach 1922-1926 zmieniono nomenklaturę na polską – wydano 45 arkuszy mapy). Znaki topograficzne, oparte na niemieckich zmieniono w trakcie prowadzenia prac nad mapą. Wydawana była w zasadzie w czterech kolorach: czarny dla sytuacji, niebieski – wody, zielony – lasy, brązowy – rzeźba terenu, czerwony – granice państwa. W zbiorach Biblioteki znajdują się następujące mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego:
• Mapa operacyjna 1:300 000 - M.278
W 1927 r. WIG rozpoczął wydawanie własnego wzoru mapy operacyjnej 1:300.000 opierając się na podstawie unacześnionych (aktualizowanych) map 1:25.000 i 1:100.000. Mapy charakteryzował swoisty styl graficzny, własne znaki umowne, delikatny rysunek sytuacyjny i warstwicowy. Mapę wydawano w sześciu kolorach. Całą treść mapy drukowano dwoma kolorami (sytuacja i pokrycie terenu - czarnym, rzeźba - brązowym), pozostałe zaś były kolorami nadrukowywanymi (niebieski na wody, zielony na lasy, czerwony na szosy, pomarańczowy na granice administracyjne). W 1934 r. wprowadzono dodatkowy kolor - błękitny, dla podkreślania plastyczności terenu okolic górskich. Na mapie przedstawiono linie komunikacyjne, lasy i sieć rzeczną. Starano się umieścić jak największą liczbę osiedli. Oddzielnie wyodrębniono wsie, kościelne, dwory, folwarki, przysiółki, ruiny zamków, kaplice, wiatraki itp. Typ tej mapy kształtowal się w latach 1928-1932.
• Mapa przeglądowa 1:750 000 - M.279
Mapa wykonana w latach 1922-1934 przy użyciu matryc austriackiej Ubersichtskarte von Mitteleuropa 1:750 000. Opracowano dwie edycje tej mapy. Biblioteka posiada następujące arkusze mapy wydanej w pięciu kolorach latach 1925-1934:
Dyneburg (Dźwińsk), Frydrychsztadt
Królewiec, Olsztyn, Białystok, Suwałki
Wilno, Mińsk, Grodno, Słonim.
Brześć n. B., Pińsk, Łuck, Równe
• Mapa taktyczna 1:100 000 - M.280
W 1922 roku WIG przystąpił do opracowania map taktycznych z wykorzystaniem materiałów aktualizacji przeprowadzonej w terenie. Ze względu na stopień dokładności, stan aktualności i szatę graficzną, mapy te można podzielić na cztery typy: typ wielobarwny z lat 1922-1926 (tzw. wzór 1922), typ dwubarwny z lat 1926-1929 (tzw. wzór 1926), typ dwubarwny z lat 1929-1931 (wzór 1929) i typ wielobarwny z lat 1931-1939 (wzór 1931). Biblioteka posiada 476 arkuszy różnych wydań.
• Mapa szczegółowa 1:25 000 - M.872
Prace nad oryginalną mapą szczegółową Polski rozpoczęto w 1927 roku. Ukształtowanie terenu przedstawiono za pomocą warstwic. Mapa zawiera wszystkie linie komunikacujne, osiedla, lasy, łąki, bagna, uprawy, sieć hydrograficzną, przedmioty orientacyjne itp. Od 1933 roku rozpoczęto wydawanie szczegółowych map turystycznych. Mapa była wydana w latach 1932-1939. Biblioteka ma w swych zbiorach 79 arkuszy w większości czarno-białych.
• Atlas Geologiczny Galicyi - M.227, M.228, M.250
Jest to pierwsza seryjna edycja map geologicznych ziem Polski, która została zainicjowana przez Alojzego Altha w 1876 roku. Atlas był wydawany w latach 1887-1911. Składa się z 25 zeszytów z 99 arkuszami map w skali 1:75 000. obejmuje on w znacznej części obszary karpackie. Do każdego zeszytu opracowano objaśnienia. W zbiorach biblioteki znajduje się komplet tego dzieła.
• Geologic Atlas of the United States - M.859
Atlas był wydany w latach 1894-1945 przez US Geological Survey w skali 1:62 500 i 1:125 000. Każdy wolumin atlasu składa się z mapy topograficznej i geologicznej reprezentowanego terenu oraz opisu przedstawiającego budowę geologiczną i dane dotyczące geologii ekonomicznej tego obszaru. Mapy obejmują obszar kilku regionów. Przedstawione wyniki badań w atlasie były pionierskimi i stanowiły podstawę do późniejszych opracowań. Biblioteka posiada 147 woluminów wydanych w latach 1894-1920.