Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie

Historia

Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej jest największą biblioteką techniczną w Krakowie i jedną z największych w Polsce. Jej dzieje związane są z historią i etapami rozwoju Uczelni. Uroczystej inauguracji ówczesnej Akademii Górniczej dokonał Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski 20 października 1919 roku. Jako pierwszy powstał Wydział Górniczy. Po dwóch latach działalności (1921) powołano drugi wydział - Hutniczy. Do 1939 roku Akademia Górnicza wykształciła około 800 inżynierów górników i hutników.

Biblioteka powstała w roku akademickim 1921/22 powołana przez Senacką Komisję Biblioteczną. Początkowo mieściła się w budynku przy ul. Loretańskiej 18, następnie ul. Smoleńsk 7. W 1929 roku zbiory zostały przeniesione do pomieszczenia w nowo powstałym gmachu Akademii Górniczej przy al. Mickiewicza 30.

Budynki AGH gdzie mieściły się zbiory w przeszłości

Budynki AGH, w których mieściły się zbiory biblioteczne

Księgozbiór zapoczątkowały dary od wielu osób prywatnych, głównie profesorów Akademii, instytucji w kraju i za granicą; m.in. Maria Skłodowska-Curie, działając w ramach Komitetu Współpracy Intelektualnej Ligii Narodów, zorganizowała wymianę czasopism francuskich w zamian za publikacje naukowe pracowników Uczelni. Tą drogą księgozbiór wzbogacił się o czasopismo Revue de Métallurgie - prenumerowane do dnia dzisiejszego. W 1938 roku księgozbiór Biblioteki liczył ponad 17 tysięcy tomów, w tym 5 tysięcy woluminów czasopism.

W czasie II wojny światowej zbiory zostały zdeponowane w Bibliotece Jagiellońskiej. Pomimo zakazu władz Generalnego Gubernatorstwa były konspiracyjnie wypożyczane studentom i pracownikom Akademii Górniczej, bowiem Uczelnia nie zawiesiła swojej działalności. Pracownicy prowadzili tajne nauczanie, w wyniku którego przeprowadzono 278 egzaminów kursowych, 16 przewodów dyplomowych i zrealizowano 1 pracę doktorską, której obrona odbyła się po zakończeniu działań wojennych.

Po wojnie księgozbiór Biblioteki powrócił do odrestaurowanego po zniszczeniach wojennych głównego gmachu Uczelni (w wyniku zawieruchy wojennej pomniejszył się on około 25%).

W 1949 roku nastąpiła zmiana nazwy Uczelni na Akademia Górniczo-Hutnicza. W tymże roku kierownikiem, a następnie dyrektorem Biblioteki został Władysław Piasecki, który funkcję tę pełnił do 1972 roku. Dzięki jego staraniom został zbudowany wolno stojący budynek biblioteczny, którego uroczyste otwarcie nastąpiło 3 maja 1966 roku. W 1987 roku budynek otrzymał imię Władysława Piaseckiego.

Po przeprowadzeniu się do nowych pomieszczeń rozpoczął się dynamiczny rozwój Biblioteki. W wyniku uruchamiania na AGH nowych kierunków kształcenia powiększał się księgozbiór i poszerzała jego tematyka.

Lata 90. wiążą się z rozwojem komputeryzacji. Zastosowano ją do wszystkich nieomal procesów bibliotecznych od rejestracji nabytków poczynając, poprzez katalogowanie, informację o zbiorach, elektroniczną rejestrację wypożyczeń i zwrotów, na organizacji dostępu do światowych zasobów elektronicznych kończąc.

W latach 1996-1999 przeprowadzono remont wewnątrz Biblioteki, powiększając powierzchnie czytelń specjalistycznych oraz zmieniono układ funkcjonalny podstawowych agend bibliotecznych. W 2010 roku rozpoczęto modernizację głównej elewacji budynku oraz podjęto decyzję o dobudowaniu w następnym etapie, od strony północnej segmentu o szerokości około 7 m i remoncie kapitalnym. Od lutego 2014 roku Biblioteka zaczęła funkcjonować w pełnym zakresie, a w marcu odbyło się uroczyste otwarcie budynku.

Po rozbudowie powierzchnia Biblioteki wynosi 6100 m2, a w wyniku rozbudowy nastąpiły istotne zmiany w zakresie  obsługi użytkowników oraz organizacji dostępu do zbiorów. Funkcjonujące dotąd jako oddzielne wypożyczalnie dla studentów i pracowników połączono w jedną wspólną agendę. Z myślą o czytelnikach niepełnosprawnych zastosowano wiele rozwiązań ułatwiających korzystanie z Biblioteki. Zaowocowało to przyznaniem budynkowi Biblioteki wyróżnienia Urzędu Rady Miasta w konkursie „Kraków bez barier 2013” w kategorii „budynki użyteczności publicznej”.

Utworzono Strefę Wolnego Dostępu, gdzie zgromadzono około 60 000 podręczników z możliwością samodzielnych wypożyczeń za pomocą urządzeń samoobsługowych. 

Czytelnię czasopism i ogólną połączono w jedną, dwupoziomową Czytelnię Główną (97 miejsc, w tym 4 miejsca do indywidualnej pracy naukowej). Połączono również działające oddzielnie czytelnie: kartograficzną, oraz norm i patentów w Czytelnię Norm, Patentów i Zbiorów Kartograficznych (42 miejsca). W ramach Oddziału Zbiorów Specjalnych funkcjonuje Ośrodek Informacji Patentowej (PATLIB) i Punkt Informacji Normalizacyjnej (PIN). Powiększono również Czytelnię Książek Własnych, pełniącą również rolę Sali konferencyjnej z własnym systemem audiowizualnym. W 2015 roku do Biblioteki Głównej przeniesiono Bibliotekę Pracowniczą i włączono, jako wydzieloną inwentarzowo kolekcję, do zbiorów BG. 

W 2013 roku rozpoczęto prace koncepcyjne i opracowano ramowy program projektu „Repozytorium AGH”. W 2015 roku pracownicy BG rozpoczęli wprowadzanie do Repozytorium materiałów oraz plików z pisemnymi pracami dyplomowymi z poszczególnych wydziałów. W ramach tego projektu prowadzony jest  portal „Historia AGH”, w którym  zamieszczane są biogramy osób związanych z AGH i jej historią wraz z wykazem literatury na ich temat. 

Pracownicy Biblioteki biorą aktywny udział w wielu przedsięwzięciach lokalnych (głównie w ramach Krakowskiego Zespołu Bibliotecznego) i ogólnopolskich (m.in. inicjowanych przez Radę Wykonawczą Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich), uczestniczą w tworzeniu narodowego katalogu centralnego NUKAT, opracowaniu standardów funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce, pracach związanych z digitalizacją zbiorów itd.

Jednym z najważniejszych zadań statutowych BG jest rejestrowanie dorobku naukowego pracowników uczelni. Wydawana przez wiele lat w formie drukowanej „Bibliografia Publikacji Pracowników AGH” od 2001 roku dostępna jest on-line. 

Poza Biblioteką Główną w Akademii Górniczo-Hutniczej działa 15 bibliotek wydziałowych, 2 biblioteki instytutowe i 3 biblioteki jednostek pozawydziałowych.

 

Struktura Biblioteki

Zbiory Biblioteki

 Budynek Biblioteki Głównej AGH po modernizacji elewacji

Widok budynku Biblioteki Głównej AGH po modernizacji elewacji